Logboek/ aantekeningen (II)

[…]

19-9-18

Vrolijke wetenschap. Waarom ‘religie’ niet op een opgewekte wijze onderzoeken, met lucht in de vering, als ware het een vrolijk onderwerp! - als onderwerp óók waar je je vrolijk over kunt maken, en dat zonder sarcasme.

Menselijk, al te menselijk. Als er één verschijnsel is dat mijn nieuwsgierigheid naar de mens wekt, dan is het religie, in al haar verschijningsvormen, - ik bedoel ‘religie’, en dus niet alleen ‘godsdienst’. Werkelijk een meerzijdig, veelkleurig en buitengewoon intrigerend onderwerp, en uiterst actueel bovendien. 


Genealogie van de religie. Als ik hoor wat er in de naam van religie allemaal wordt beweerd en gefabuleerd, dan is het de vraag of het tot stand brengen van iets gezamenlijks (zoals het bouwen van een tempel) überhaupt wel tot de mogelijkheden behoort. Zullen onze medemenselijkheid en inlevingsvermogen toereikend zijn, en dat wederzijds? Zal onze intelligentie in staat zijn om diep genoeg tussen de regels door te lezen, op zoek naar gemeenschappelijke grond?

[…]

21-9-18

Decennialang heb ik religie links laten liggen, met name in haar godsdienstige vorm. Uit afweer, uit afkeer, tot en met onverschilligheid. Sinds enige tijd heb ik hernieuwde belangstelling voor religie opgevat. Zij valt niet te negeren, wil ik voluit oog hebben voor wat er om me heen gebeurt, zowel lokaal als wereldwijd. En wellicht resoneert religie ook wel met iets in mij: met vragen, behoeften en verlangens die anders ondervoed blijven of overgeleverd aan toeval. 

Wel beschouwd is religie een geweldig en intrigerend fenomeen. Het grootste, veelkleurigste en machtigste kunstwerk dat mensen ooit geschapen hebben! Kunnen we dit kunstwerk ook positief laten uitpakken voor de mensheid als geheel (en niet alleen voor beperkte, elkaar bestrijdende groepen ‘gelovigen’), en positief ook voor onze verhouding tot de natuur? 

Onderzoeksvraag: Is het mogelijk om religie (wederom?) tot verbindende kracht te maken, maar ditmaal inclusief de meest vergaande verschillen, en zonder te vervallen in eenkennigheid of fundamentalisme? Is het mogelijk religie zodanig te vernieuwen en te hervormen dat zij een toekomstgerichte, levenliefhebbende, natuurvriendelijke rol kan spelen, in de samenleving, ja, in de wereld? Is het mogelijk religie van moralisme en kleingeestigheid te ontdoen? Is het mogelijk religie tot een verschillen accepterende, overstijgende en verenigende, en tegelijk kritische factor te maken? – of minstens een kracht in die richting…

23-9-18
Stel, we beginnen met religie helemaal opnieuw! Hoe willen we dan dat zij eruit ziet? Waarin bestaat religie wanneer we haar opnieuw uitvinden?

[…]

26-9-18

Religie is een politieke invloed van formaat, of je het nu wilt of niet, en het zou onverstandig zijn om die macht in handen te laten van conservatieve of reactionaire lieden.

28-9-18

Ik droom van een tempel, vlakbij waar ik woon, een publieke ruimte, waar ik naar toe kan gaan, op elk moment wanneer ik daar behoefte aan heb, waar ik stilte kan ervaren, mediteren, contempleren, met anderen, zonder door hen gestoord te worden, met buiten de stilteplek gemeenschappelijke ruimtes waar je mensen van verschillende pluimage kunt treffen, en waar je inspiratie op kunt doen, verhalen uitwisselen, vragen stellen, discussiëren, of gewoon samenzijn.

29-9-18

Tempel als publieke ruimte voor pluriforme spiritualiteit. Een oord voor begeerte naar wijsheid, vrijgevigheid, en misschien ook troost. Een dynamische plek.

2-10-18

Als ik oud word en zonder werk, wil ik mij levensbeschouwelijk kunnen verbinden met een pluraliteit aan mensen, in gesprek, in rituelen, etc.

Hoop als fata morgana. Je zult nooit genoeg krijgen van een verlangen dat niet bevredigd wordt, - vooral wanneer het nooit echt wordt bevredigd, want onmogelijk. Is liefde zo’n hersenschim?

[…]

4-10-18

Conservatieve christenen uit de VS aanhoren over Trump en over Gods plan met hem en over profetieën die zijn presidentschap hebben voorspeld: het vergt alles van mijn uithoudingsvermogen, en tolerantie, en verbeelding. 

Religie is niet rationeel, mensen zijn niet rationeel. Religie weerspiegelt beter hoe mensen in elkaar steken dan welke wetenschap dan ook. Filosofie doet haar best, maar is ook onontkoombaar vooringenomen vanwege haar insteek: denken, en het liefst logisch. Maar welke mens is alleen maar logisch? Ben ik het?